Bron : NRC.nl


Serie vol met Loverboys en drankmisbruik
Liefde, intriges en haat zijn de aloude ingrediënten van de dagelijkse soap. Maar scriptschrijvers van ONM zoeken óók het maatschappelijk debat op.


Onder de titel: „Loverboys, er in trappen?” schrijft ‘Miszwild’: „Misschien zou ik het niet door hebben maar als hij daarmee gaat beginnen heb ik het wel door en doe ik het niet.” ‘xKletskousx’ reageert: „Je weet het niet. Je hebt helemaal niemand meer. Je houdt zo ontiegelijk veel van hem, je kan gewoon niet meer zonder hem..!!”


De dames bespreken dit onderwerp op de website van de populaire Nederlandse soap ONM. Ze hebben het over de problemen van loverboy Junior (gespeeld door Levi van Kempen) en ‘slachtoffer’ Esmee (Ilana Rooderkerk) in de serie.

Dit soort discussies over een maatschappelijk thema als loverboys – jongens die meisjes verliefd laten worden en de prostitutie indrijven – is precies wat de makers van de ‘publieke soap’ ONM (voorheen ‘Onderweg Naar Morgen’) proberen op te wekken, zegt Anne Huizinga, hoofdschrijver voor de scriptstudio van producent Endemol. Deze week werd de 2500ste aflevering uitgezonden van de eerste Nederlandse soap op de publieke omroep. Begonnen in 1994 als antwoord op het succes van het ‘commerciële’ Goede Tijden Slechte Tijden (GTST), is de ontwikkeling van ONM een zelfstandige weg ingeslagen. Terwijl in GTST vooral problemen van de volwassen personages een hoofdrol spelen, „ligt bij ons het accent op de problemen van jongeren”, zegt Huizinga,


De eerste aflevering speelde zich af op de neurologische afdeling van een ziekenhuis en het nabij gelegen café ‘De Engel’. Nu is ONM gesitueerd tegen de achtergrond van het ‘rauwe’ Amsterdam, waar een nieuwe generatie jonge personages de perikelen van een multiculturele samenleving, loverboys en drugsgebruik moet doorstaan.


Vorig jaar verhuisde de soap van commerciële zender Yorin naar het publieke BNN. Vooral het schrijfteam was daar erg blij mee, vertelt Huizinga: „Het klikte meteen bij BNN. We kregen meer vrijheid om actuele thema’s in de serie te verwerken dan bij Yorin.”


Naast scherper, publieker, stedelijker en actueler, moest de serie ‘allochtoner’ van BNN- omroepdirecteur Laurens Drillich. De Nederlandse Moslim Omroep wilde een belang nemen in de serie. Dat ging niet door, „en gelukkig maar”, vindt Huizinga, „onze verhalen zijn niet te koop.” Ze benadrukt dat ONM geen ideële reclamezuil wil zijn.


Het schrijfteam verwerkt daarom actuele thema’s in de verhaallijnen. De situatie tussen Esmee en Junior is een voorbeeld, maar ONM heeft meer plannen. Zo introduceren de schrijvers binnenkort een Somalische asielzoekster in de serie en ook een personage dat steeds gevaarlijke stunts wil doen, geïnspireerd op populaire tv-series als Fear Factor. „Jongeren zoeken vaak het gevaar op, uit een gevoel van leegheid.” Er zit dus een lichte moraal in de serie, maar „dat hou je: je kúnt alleen maar schrijven vanuit een moraal”, aldus de ONM-schrijfster.


Vorige week werd bekend dat tienermeisjes meer alcohol drinken naarmate ze vaker naar ONM kijken. De acteurs dronken in beeld dan ook twee keer zoveel als bij GTST. Dat is toch een weinig verheffende moraal? Huizinga: „We zijn ons erg bewust van de invloed die we op jongeren hebben, daar letten we juist heel erg op: regelmatig is er een verhaallijn over de kwalijke gevolgen van alcoholgebruik. Maar veel scènes spelen zich af in het café, dat hoort ook bij de leefwereld van onze kijkers”. Geldt dat ook voor het doorlopende gebruik van ‘fuck’ en ‘kut’ door acteurs? „We schrikken niet terug om populaire taal te gebruiken, er is geen zelfopgelegd verbod.”


De maatschappelijke relevantie die BNN graag in de soap wilde terugzien, is tot nu toe gelukt, vindt Hans Schwarz, hoofd drama van BNN. „Het zorgt onverwacht voor een groter publiek: jongeren vinden de thema’s die we aansnijden stoer, en met de nieuwe zenderindeling (om 19 uur op Nederland 3, tussen kinderprogramma Zappelin en actualiteitenmagazine De Wereld Draait Door) kijken ook steeds meer 20- en 30-jarigen.”


ONM heeft trouwe fans. De afgelopen vijf jaar schommelen de kijkcijfers rond de 850.000.


De meeste ONM-kijkers zijn tussen de 13 en 19 jaar oud. Daarvan is tweederde vrouw.


In 2004 veranderde de soap van de naam ‘Onderweg Naar Morgen’ in ‘ONM’, voor een sneller en jonger karakter.


Omdat hij te duur zou zijn besloot Yorin in 2005 de serie van de hand te doen.