
Oorspronkelijk geplaatst door
Het Parool
Een verkeersongeval maakte donderdag een einde aan het 84-jarige leven van muzikant en componist Willem van Manen. Hij was in de Nederlandse jazz een vooraanstaande trombonist. Ook was hij een van de oprichters van het Bimhuis.
De liefde voor jazz kreeg hij van huis uit mee. In het gezin Van Manen, dat in Amsterdam-Zuid woonde, was het een wekelijks ritueel dat pa op zondag zijn oude koffergrammofoon te voorschijn haalde, om daarop de 78 toerenplaten uit zijn jeugd te draaien. De jonge Willem van Manen leerde zo de muziek kennen van onder anderen Louis Armstrong en Duke Ellington.
Vanaf zijn 7de had hij pianoles. Zijn leraar herkende het muzikale talent van Van Manen, maar raadde hem vanwege diens dikke vingers aan een ander instrument te kiezen. Het werd, na een tussenperiode op cello, de trombone. Als leerling van het Hervormd Lyceum en het Vossius Gymnasium, speelde Van Manen in dixielandbandjes, die vooral op schoolfeesten optraden.
Als professioneel muzikant kwam hij in de jaren zestig in een heel andere tak van de jazz terecht. Zijn plaatdebuut maakte hij op een elpee van Heavy Soul Inc., een kwartet onder leiding van saxofonist Hans Dulfer dat free jazz speelde. Ook speelde hij in de huisband bij de jazzconcerten die Dulfer in Paradiso organiseerde.
Het Bimhuis
Toen Paradiso zich volledig op popmuziek richtte, gingen Van Manen en Dulfer in de stad op zoek naar een andere plek waar jazzmuzikanten konden optreden. Aan de Oudeschans vonden ze een voormalige meubeltoonzaal die zich er prima voor leende. Het Bimhuis, zoals de nieuwe club ging heten, was in de beginjaren het thuishonk van de Nederlandse improscene.
Van Manen was tot aan de verhuizing naar de Piet Heinkade in 2005, betrokken bij het Bimhuis. Hij was, niet heel gebruikelijk voor muzikanten, erg geïnteresseerd in de bestuurlijke kant van de jazz. Van Manen, die sociologie studeerde, was er ook goed in.
De Springband
Hij was een van de oprichters van de Beroepsvereniging van Improviserende Muzikanten (BIM), de vakbond waar het Bimhuis zijn naam aan ontleent, en was actief in de Stichting Jazz in Nederland. Ook maakte hij deel uit van de Amsterdamse Kunstraad.
Als trombonist speelde Van Manen onder meer in het Willem Breuker Kollektief en het orkest De Volharding. Daarnaast was hij componist; in zijn werk verbond hij jazz met klassieke muziek. Zijn composities werden ook uitgevoerd door de Springband, een door hem opgerichte big band die allerminst typische bigbandmuziek maakte.
1983
In 1983 waren vijf leden van de Springband betrokken bij een zwaar verkeersongeluk. Toen na afloop van een optreden hun busje van de weg raakte, waren twee muzikanten op slag dood. Een derde overleed later. De twee anderen, onder wie de deze maand overleden saxofonist Maarten van Norden, moesten lang revalideren. Van Manen was door het ongeval, het grootste trauma in de Nederlandse jazzgeschiedenis, zo aangeslagen dat hij een jaar lang niet kon spelen.
Springbandleider Van Manen zat stomtoevallig niet in dat busje. Het is een wrang en bizar toeval dat hij afgelopen donderdag op 84-jarige leeftijd alsnog verongelukte: hij werd in de stad aangereden door een auto, en overleed later in het ziekenhuis.