Maarten van Norden, saxofonist, 68

[Wentelt Eefje]

IMG_0709.jpg

Saxofonist Maarten van Norden maakte naam als jazz- en funkmuzikant en werd later in zijn carrière componist van eigentijdse klassieke muziek. Hij overleed op 68-jarige leeftijd.

Op zijn veertiende vond hij zijn instrument. Maarten van Norden speelde al klarinet, maar toen hij bij een vriendje thuis de saxofoon van diens broer zag liggen en ter hand nam, wist hij meteen: hier ga ik mee verder. De sax was niet alleen makkelijker te bespelen dan de klarinet, het instrument klonk ook veel harder.

Daar kon je dus iets mee in de elektrisch versterkte jazzrock waar Van Norden als tiener van hield. De groepen Weather Report en Mahavishnu Orchestra, het album Bitches Brew van Miles Davis, die hoek. Toen hij later deel uitmaakte van het Willem Breuker Kollektief leerde hij de jazztraditie kennen, maar ook juist veel vrijere vormen van het genre.

Ouders als muziekliefhebbers
Maarten van Norden, die op 5 september overleed aan kanker, groeide in Amsterdam op in een intellectueel en artistiek milieu. Zijn moeder Constantine Victorine Tan was psychoanalytica. Zijn vader Wim van Norden was een echte krantenman: in de oorlog mede-oprichter van het illegale Het Parool, na de oorlog onder meer directeur van de krant. Beide ouders waren muziekliefhebbers: ze speelden piano en waren trouwe bezoekers van Het Concertgebouw.

Maar toen Van Norden na afgebroken studies wiskunde en psychologie te kennen gaf muzikant te willen worden, viel dat thuis slecht. Zijn moeder ontzegde hem zelfs een halfjaar de toegang tot het ouderlijk huis. Vader Wim raadde hem aan eens te gaan praten met Willem Breuker, de jazzmuzikant over wie hij in de krant had gelezen. Maarten voelde er niets voor.

Willem Breuker Kollektief
Het toeval wilde dat kort daarop Breuker zelf contact met hem zocht. Hij had Van Norden horen spelen in leerorkest De Boventoon en was erg geïnteresseerd in de jonge saxofonist. Nog maar achttien jaar oud trad Van Norden in 1974 toe tot het Willem Breuker Kollektief. De groep, die geïmproviseerde muziek combineerde met theater, werd een internationaal succes en toerde vaak in het buitenland.

Als persoon was Van Norden meestal heel bescheiden en rustig, in het Kollektief viel hij op met vaak uitbundig saxofoonspel. Als studiomuzikant was hij in die tijd ook te horen op het album Back to 78 van de popgroep Gruppo Sportivo. Buiten het Willem Breuker Kollektief speelde hij onder meer in de Springband, een orkest onder leiding van trombonist Willem van Manen.

Verkeersongeluk
In 1983 was de muzikant betrokken bij een ernstig verkeersongeluk. Na afloop van een optreden van de Springband raakte een auto met daarin vijf leden van de groep van de weg. Twee van hen waren op slag dood, een derde overleed later. Van Norden lag maanden in het ziekenhuis en kon een jaar geen saxofoon spelen.

De tragische gebeurtenis deed Van Norden besluiten als muzikant zijn eigen weg te gaan. Hij stapte uit het Willem Breuker Kollektief en richtte Future Shock op, een door de Amerikaanse The Brecker Brothers geïnspireerde groep die jazz combineerde met funk. Tien jaar lang trad de groep met succes op in zowel het jazz- als het popcircuit.

Liefde voor funk
Daarna nam Van Nordens carrière een heel andere wending en concentreerde hij zich op het componeren van muziek. Hij volgde daartoe een opleiding aan de Amerikaanse universiteit Yale. Composities van Van Norden werden uitgevoerd door onder meer het Nederlands Blazers Ensemble, Slagwerk Den Haag en het Xenakis Ensemble. In sommige composities verwerkte hij elementen uit de klassieke Indiase muziek.

Ook verwees hij als serieus componist soms naar zijn liefde voor funkmuziek: Steve Reich was net zo makkelijk een inspiratiebron als saxofonist Maceo Parker, bekend van zijn samenwerking met James Brown. Veelzeggend heette een van zijn composities La Fonque.

Bron: parool.nl

Maarten van Norden's "Funk Variations (part 4)" uitgevoerd door het Asko|Schönberg Ensemble en Reinbert de Leeuw



R.I.E.P.

[Siberische tijger]

Rust zacht.

[Tjeppah]

R.I.P.