Sjoukje Dijkstra overleden, een monument in de schaatssport is niet meer.

[Badslippers]

Deze grote dame van het het kunstschaatsen verdient hier wel een prominente plek

’Die kür in Innsbruck, zo ongracieus was dat niet’
Kunstschaatslegende Sjoukje Dijkstra (79): ’Van medailles kun je niet eten’
Door BARBARA PLUGGE
Donderdag 2 mei 2024, 16:00, Updated 45 min geleden




Ze is Nederlands succesvolste kunstrijdster ooit. Drie keer werd ze wereldkampioen, vijfmaal Europees kampioen. In 1964 was ze de eerste Nederlander die goud won op de Winterspelen. Inmiddels leeft Sjoukje Dijkstra uiterst sober op een haveloze boerderij. Dijkstra, ontdekker van huidige belofte Lindsay van Zundert, blikt aan de vooravond van de Winterspelen in Peking terug op een veelbewogen leven. „Alles wat ik heb gedaan, deed ik in de volle overtuiging dat het goed was.”



Het leven op de boerderij in de Peel is sober, maar Sjoukje Dijkstra is er tevreden mee. „Waarom zou ik niet tevreden zijn? En het is toch mooi dat ik nog zo oud mag worden?”
Ⓒ ERAN OPPENHEIMER


Olympische Winterspelen

Ze is Nederlands succesvolste kunstrijdster ooit. Drie keer werd ze wereldkampioen, vijfmaal Europees kampioen. In 1964 was ze de eerste Nederlander die goud won op de Winterspelen. Inmiddels leeft Sjoukje Dijkstra uiterst sober op een haveloze boerderij. Dijkstra, ontdekker van huidige belofte Lindsay van Zundert, blikt aan de vooravond van de Winterspelen in Peking terug op een veelbewogen leven. „Alles wat ik heb gedaan, deed ik in de volle overtuiging dat het goed was.”

Op 28 januari, een week voor de Olympische Winterspelen in Peking, wordt Sjoukje Dijkstra 80 jaar. Het veelvuldig gelauwerde, in Akkrum geboren kunstschaatsicoon behoorde ooit tot de wereldtop. Nu, zoveel jaren later, is alle glamour verdwenen uit Dijkstra’s leven. Met dochter Katja (42) is ze verhuisd naar een vooroorlogse boerderij in de Brabantse Peel.
De verlaten kippen- en varkensboerderij op drie hectare land moest dringend worden verbouwd. De eerste drie maanden sliep Dijkstra op een bedje in de ijzig koude varkensstal. Er zijn wat ingrepen verricht – ze heeft nu een eigen slaapkamer – maar veel aanpassingen zijn opgeschort, omdat het geld op is. „Het is wachten op de honderdduizend”, glimlacht Dijkstra in de woonkeuken.

Een grote televisie – het beeld toont voorbijflitsende schaatsers – domineert de ruimte. „Ik kijk naar alle sporten.”

Wordt Lindsay van Zundert, het 17-jarige kunstschaatstalent dat straks naar Peking mag, een tweede Sjoukje Dijkstra?
„We zullen het zien. Ik heb Lindsay zelf ontdekt en zag dat ze net zo gefixeerd was als ik toen. Ze is een wedstrijdrijdster, een doorzetter, werkt veel en hard, daar zie ik mezelf inderdaad wel in. Ik hoop alleen dat ze zich niet laat afleiden. Lindsay staat ontzettend in de publiciteit, komt in talkshows en draagt straks in Peking, op haar eigen verzoek, de vlag. Allemaal leuk en aardig, maar ze gaat erheen om te schaatsen. Het lijkt nu of ik jaloers ben, maar ik vind dat ze nu alleen moet focussen op wat er van haar verwacht wordt. Het SKN, met mijn hartsvriendin Joan Haanappel aan het roer, heeft heel veel geld in haar gestopt. Ze hebben gevochten om haar naar de Spelen te krijgen: in Peking moet ze laten zien dat ze dat waard is.”

Glamour is niet aan u besteed?

„Dat heb ik nooit gehad, nee. Wij hadden het vroeger thuis niet breed. In overleg met mijn trainer ben ik naar Holiday on Ice gegaan. Daar kon ik goed verdienen. Wat moest ik anders? Van medailles kun je niet eten. Iedereen zei: ’Je bent geen showtype, na twee jaar ben je weg.’ Maar ik liet me niet kisten, dat heb ik nooit gedaan... Ik hoef nu ook geen nieuwe kleren meer, waarom zou ik? Ik ben wat kilo’s afgevallen omdat ik minder suiker eet, maar moet ik daarom die oude dingen maar weggooien? Ik draag ze gewoon door, hoor. Niemand die me hier ziet.”

Heeft u heimwee als u naar de foto’s van vroeger kijkt?

„Nee hoor, ik kan die tijd zo weer oproepen. Ik droom er ook vaak over en dan lijkt het alsof ik dat alles nog kan. Dan maak ik ook gewoon nog die dubbele axels. Gek hè?”
De pakjes worden gekoesterd?

„Dat laatste jurkje uit 1964 ben ik kwijt. Die andere zitten in een koffer, maar die heb ik sinds de verhuizing niet meer uitgepakt. De meeste dozen trouwens ook niet. Ze staan allemaal in de stal. Joan (Haanappel, red.) was de showgirl, dat ben ik nooit geweest. Ik had gewoon een andere bouw. Niet dat ik zoveel at, maar het zat bij ons in de familie. Aan de andere kant, als ik mijn kür in Innsbruck terugzie, zo ongracieus was dat nou ook weer niet. Ik woog toen zestig kilo.”

U bent een tevreden mens?

„Waarom zou ik niet tevreden zijn? En het is toch mooi dat ik nog zo oud mag worden? Ik kan het nog steeds niet geloven... Mijn moeder is ook 80 geworden, maar haar dood was een eigen keuze. Er was bij haar thuis ingebroken en vanaf dat moment was ze helemaal in de war. Ik heb nog een serviceflat voor haar gekocht, maar daar voelde ze zich niet thuis. Eigenlijk wou ze gewoon niet meer en toen is ze gestopt met eten. Ik heb haar naar het ziekenhuis gebracht, maar daar at ze ook niet.”
Uw vader en inspirator Lou Dijkstra is maar 55 jaar geworden.

„Hij was hardrijder op de schaats en deed in 1936 zelfs mee aan de Spelen! Bij het oversteken van de straat keek hij niet goed uit, werd geschept door een auto en daarna nog een keer overreden. Hij was op slag dood. Ik was pas 22 en vond het verschrikkelijk, ook omdat ik hem op dat moment zo nodig had. Mijn vader heeft me tot aan zijn dood begeleid. Reed me overal naar toe omdat ik geen rijbewijs had. Na de begrafenis werd ik benoemd tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Dat hij dat niet heeft mogen meemaken vond ik zó erg.”
U was bijna 25 jaar getrouwd met Karl Kossmayer, een Zweedse dresseur die optrad met een muilezelnummer bij Holiday on Ice. Jullie kregen twee dochters, Rosalie en Katja. Ook zijn dood in 2000 heeft u overrompeld?

„Karl was weliswaar bijna een kwarteeuw ouder, maar nog heel actief. We reden met onze motorhome naar Düsseldorf, waar Katja optrad bij Pferden Palast, een Duitse paardenshow. In de wagen maakte ik het eten klaar. Karl ging nog even naar de wc. Opeens hoorde ik hem roepen dat hij zich niet goed voelde. Ik heb meteen Katja gebeld en met vereende krachten hebben we hem op de bank gelegd en de ambulance gebeld. Karl brabbelde nog een paar woorden... In het ziekenhuis heb ik dag en nacht bij hem gezeten, maar hij was al in coma. Gelukkig is hij snel overleden. De dokter zei ook: ’Als hij hier overheen was gekomen, had hij alleen nog maar zijn hoofd kunnen bewegen’.”
U moest toen ook afstand doen van zijn geliefde muilezels?

„Karl had dat nummer al niet meer. Er is bij ons nooit één dier verkocht, de ezels zijn tot aan hun dood bij ons gebleven. Ze werden 36 of 37 jaar oud. Karl was zó goed voor zijn beesten, ze lagen op een tapijtje in hun stal. Ik vond het leuk ze te poetsen. Dat stelde de directeur van de ijsrevue weer niet op prijs: ’Dan moet ik iedere keer mijn ster uit de stal halen!’ Dat kon me niets schelen.”

Uw beide dochters zijn kinderloos gebleven. U zult geen oma worden, doet dat pijn?

„Eerlijk gezegd niet. Het spijt me om te moeten zeggen, maar ik vind dat we op het ogenblik in een rotwereld leven. Dat komt misschien door wat ik allemaal op tv zie of in de krant lees, maar al die ellende had je vroeger niet. Mensen worden nu doodgeschoten of -gestoken om wat je áán hebt. Er is ook geen respect meer naar de ouderen toe. De jeugd zegt ’jij’ en ’jou’ tegen de meester op school. In de sport is het echt anders hoor, daar toon je respect voor elkaar, leer je wat discipline is.”

Maar topsport vraagt ook om opofferingen toch?

„Niet voor mij! Keihard werken vond ik héérlijk. Ik heb een keer een vriendje gehad die zei dat ik nog twee jaar mocht schaatsen, daarna moest ik stoppen. ’Auf Wiedersehn!’ zei ik. ’Dáár is het gat van de deur.’ Als ik een dag niet had geschaatst vond ik dat verschrikkelijk. Schaatsen was mijn leven.”

Welk gevoel overheerst, terugkijkend op 80 jaar Sjoukje Dijkstra?

„Dan kan ik niet anders zeggen dan dat ik een goed leven heb gehad. Ik heb nergens spijt van. Alles wat ik heb gedaan, deed ik in de overtuiging dat het goed was. Goed voor mijn carrière, goed voor mijn kinderen, goed voor mijn man. Ik hoef mezelf niets te verwijten.”

Filmpje:
https://nos.nl/artikel/2519002-oud-k...n-winterspelen

[schoolmeester]

Prachtig mens.
R.I.P.

[JonnyFontane]

R.I.P.

[Tjeppah]

R.I.P.

[Wentelt Eefje]

R.I.P. inderdaad een monument!

[Siberische tijger]

Rust zacht.