Ik las afgelopen week hier ergens iets over soas en kansen op soa. Omdat ik daar redelijk wat van weet misschien nuttig om daarover mijn kennis te delen (niet voor de azijnpissers maar voor de echt geinteresseerden).
Laat ik beginnen te zeggen dat er een groot verschil zit in advies, afhankelijk aan wie je het vraagt. Als je het aan een ggd medewerker vraagt krijg je vrijwel altijd een overconservatief (overdreven voorzichtig) advies.
Zelfde geldt voor veel huisartsen.
Ook is het uiteraard niet mijn bedoeling om mensen aan te sporen tot onvoorzichtig / onverantwoord gedrag. Maar wel om wat meer nuance te geven dan wel of geen risico ergens voor. Door de orde grootte van kans aan te geven.
Hieronder een aantal belangrijke feiten:
1.) Bij hetero seks is een vrouw is gewoonlijk de ontvangende partij, de man de gevende (insertief met penis). Hierdoor lopen vrouwen bij veel handelingen meer risico op soas dan mannen.
2.) Homos hebben meer risicos op hiv omdat zij gewoonlijk anale seks hebben
Onbeschermde anale seks geeft de grootste kans op hiv besmetting. Die kans is ongeveer 3 keer zo risicovol als neuken zonder condoom (komt door grote oppervlak slijmvlies), wat na anale seks het meest risicovol is. Hiv komt dan ook veel vaker voor bij homos (1 op 20) vs 1 op 1.000-2.000 bij heteros. Bij lesbische stellen komt hiv nauwelijks voor. Omdat er geen insertieve partner is.
3.) Pijpen zonder condoom is geen risico voor hiv.
Hoewel in speeksel ook hiv zit bij een besmette persoon, is de concentratie daarvan te laag om iemand mee te besmetten.
Sommige instanties / adviseurs zullen zeggen dat er een klein risico is, maar dat is meer een theoretisch risico. Stel dat een vrouw met hevig bloedende mond een man met bloedende penis zou pijpen. Dan is er wel een risico. Maar dat is geen reeel scenario.
Sommigen beweren dat er een kans is van 1 op 10.000. Maar zelfs dat lijkt veel te hoog nog. Praktisch gezien is er geen risico voor hiv. Wel voor andere soas zoals gonorroe, chlamydia, herpes en syfilis. En een zeer kleine kans op hepatitis B.
4.) Gonorroe en Chlamydia zijn een van de meest voorkomende soas, en zeer besmettelijk.
Ongeveer 50% kans op overdracht voor gonorroe, 5-10 % voor chlamydia. Kan bij zowel pijpen zonder condoom als neuken zonder condoom. Ook hier lopen vrouwen meer risico dan mannen.
5.) Hoewel hiv de ergste soa is om te krijgen, is het gelukkig niet heel besmettelijk.
De kans voor een hetero om het op te lopen wanneer die seks heeft met een besmette persoon, ligt gemiddeld tussen 1 op 500 en 1 op 1.000.
Voor een vrouw is het risico (ruim 2 keer) groter dan voor een man (omdat die de ontvangende partij is, en groter oppervlak heeft om besmet te worden).
Maar de kans is ook sterk afhankelijk van de viral load (hoeveelheid virus) van iemand. Deze is het hoogst kort na een besmetting (1-5 weken erna). In dat geval kan de besmettingkans wel oplopen tot 1 op 10 in het slechtste geval.
6.) De kans op een soa wordt voor iemand vergroot wanneer diegene al een andere soa onder de leden heeft.
De aanwezigheid van genitale herpes vergroot de kans op oplopen hiv met een factor 3.
7.) Herpes is een van de meest onderschatte soas.
Ook wordt hierop standaard niet getest bij een algehele soa test.
Er zijn 2 varianten: de koortslip en genitale herpes. Het is hetzelfde virus, maar op een andere plek. Ongeveer 70-80 % van alle volwassenen heeft herpes. Meestal de koortslip, maar zon 20% heeft genitale herpes.
Zelfs het gebruik van een condoom biedt geen zekerheid om herpes te voorkomen. Ook hier hebben vrouwen een groter risico op genitale herpes (6 keer zo groot als mannen).