Willem2
2 februari 2007, 15:11
Twee magisch realisten exposeren in het gerenoveerde Slot Zeist. Pyke Koch en Joop Moesman brengen ...
http://www.ad.nl/multimedia/archive/00103/erotiek_103989h.jpg
Avonduur van Joop Moesman uit 1962...met hun verwrongen wereldbeeld de bezoekers in verwarring. Het magische aan het werk van Pyke Koch (1901-1991) is dat het meer verhult dan onthult, zegt Doris Wintgens Hötte, conservator moderne kunst van het stedelijk museum de Lakenhal in Leiden. Als lid van de tentoonstellingscommissie van Slot Zeist heeft ze de expositie over Koch en Moesman mede samengesteld. ,,Zo biedt Kochs schilderij Last Summer uit 1992 een afbeelding van een besloten tuin met strak geschoren heggen, waarin een meisje en naakte jongen, beiden met rood haar, liggen. Wat ze doen, is onduidelijk. Het lijkt op een soort inwijdingsritueel, maar de toeschouwer kan dat deels zelf invullen,’’ zegt Wintgens Hötte.
,,Het is een heel mooi werk, omdat het uitstijgt boven de zuiver figuratieve schilderkunst.’’
28 Schilderijen - 18 van Koch en 10 van Moesman - vullen de expositie. De schilderijen behoren tot de collectie van het Centraal Museum in Utrecht. Slot Zeist is van plan om ieder jaar een tentoonstelling te organiseren uit de verzameling van het Utrechtse museum. Eén schilderij van Koch ontbreekt in Slot Zeist: Het Wachten. ,,Dat is een heel groot en kwetsbaar doek, dat niet vervoerd kon worden.’’
Pyke Koch en Joop Moesman, twee ras-Utrechters, zijn de belangrijkste vertegenwoordigers van het magisch realisme in de Nederlandse schilderkunst in de jaren ’30 van de vorige eeuw, zegt Wintgens Hötte. ,,Toch zitten er tussen beide grote verschillen. Koch omschreef dat zelf als volgt: ik (Koch) maak schilderijen waarvan de voorstelling niet waarschijnlijk, maar wèl mogelijk is. Moesman maakt onmogelijke, onbestaanbare taferelen.’’
Joop Moesman (1909-1998) helt over naar het surrealisme. ,,Zijn schilderijen doen denken aan die van Salvador Dali.’’ In het doek De Ontmoeting ligt een naakt vrouwenlichaam onelegant, maar wellustig in het zand. ,,Typisch Moesman is dat hij nooit het gezicht laat zien. Soms draagt een vrouw een masker.’’ In De Ontmoeting ligt in de schaduw op het zand een metalen kraan, een voorwerp dat daar niet hoort. In een voorstudie schilderde hij nog een rode schoen in plaats van een kraan. Maar hij vond die schoen niet passen. ,,Moesman diepte die kraan op uit zijn onderbewustzijn. Hij zet dingen tegenover elkaar. Zachte weke kleuren van een vrouwenlichaam tegenover harde metaalachtige vormen.’’
Dat blijkt ook uit Avonduur uit 1962. Een naakt vrouwenlichaam, waarvan één borst op een tafel rust, met een gemaskerd gezicht. Op tafel ligt een koel metalen mes. Op de achtergrond is een vulkaanachtige berg te zien, in de vorm van een worstelende man. ,,Er is een sterk erotische ondertoon,’’ zegt Wintgens Hötte. ,,Moesmans voorstellingen schrikken soms af, maar zijn toch knap geschilderd.’’
Een ander doek Aangekomene laat het onderste deel van een naakte man zien. Op de plaats van het bovenlichaam hangt een paraplu. ,,Moesman heeft hiervoor gebruik gemaakt van een naakt model. Dat blijkt uit voorstudies. Tijdens het tekenen van de modellen, deed hij ook iets geks. Of hij tekende een model met een bisschopsmijter op of met gekke schoenen aan. Het resultaat is een onderlijf met paraplu; alsof het onderlijf zo uit de lucht is komen vallen.’’
Volgens Wintgens Hötte krijgen de bezoekers een unieke presentatie te zien van het werk van Koch en Moesman. ,,Beiden zijn belangrijk voor de Nederlandse schilderkunst. Het realisme was niet zo’n hele sterke stroming in Nederland. Wèl in Duitsland en ook in Spanje met Dali.’’
Tentoonstelling Pyke Koch en Joop Moesman in Het Slot Zeist van 6 feb t/m 9 apr. Zinzendorflaan 1, Zeist. Rondom de tentoonstelling zijn tal van arrangementen.
http://www.ad.nl/multimedia/archive/00103/erotiek_103989h.jpg
Avonduur van Joop Moesman uit 1962...met hun verwrongen wereldbeeld de bezoekers in verwarring. Het magische aan het werk van Pyke Koch (1901-1991) is dat het meer verhult dan onthult, zegt Doris Wintgens Hötte, conservator moderne kunst van het stedelijk museum de Lakenhal in Leiden. Als lid van de tentoonstellingscommissie van Slot Zeist heeft ze de expositie over Koch en Moesman mede samengesteld. ,,Zo biedt Kochs schilderij Last Summer uit 1992 een afbeelding van een besloten tuin met strak geschoren heggen, waarin een meisje en naakte jongen, beiden met rood haar, liggen. Wat ze doen, is onduidelijk. Het lijkt op een soort inwijdingsritueel, maar de toeschouwer kan dat deels zelf invullen,’’ zegt Wintgens Hötte.
,,Het is een heel mooi werk, omdat het uitstijgt boven de zuiver figuratieve schilderkunst.’’
28 Schilderijen - 18 van Koch en 10 van Moesman - vullen de expositie. De schilderijen behoren tot de collectie van het Centraal Museum in Utrecht. Slot Zeist is van plan om ieder jaar een tentoonstelling te organiseren uit de verzameling van het Utrechtse museum. Eén schilderij van Koch ontbreekt in Slot Zeist: Het Wachten. ,,Dat is een heel groot en kwetsbaar doek, dat niet vervoerd kon worden.’’
Pyke Koch en Joop Moesman, twee ras-Utrechters, zijn de belangrijkste vertegenwoordigers van het magisch realisme in de Nederlandse schilderkunst in de jaren ’30 van de vorige eeuw, zegt Wintgens Hötte. ,,Toch zitten er tussen beide grote verschillen. Koch omschreef dat zelf als volgt: ik (Koch) maak schilderijen waarvan de voorstelling niet waarschijnlijk, maar wèl mogelijk is. Moesman maakt onmogelijke, onbestaanbare taferelen.’’
Joop Moesman (1909-1998) helt over naar het surrealisme. ,,Zijn schilderijen doen denken aan die van Salvador Dali.’’ In het doek De Ontmoeting ligt een naakt vrouwenlichaam onelegant, maar wellustig in het zand. ,,Typisch Moesman is dat hij nooit het gezicht laat zien. Soms draagt een vrouw een masker.’’ In De Ontmoeting ligt in de schaduw op het zand een metalen kraan, een voorwerp dat daar niet hoort. In een voorstudie schilderde hij nog een rode schoen in plaats van een kraan. Maar hij vond die schoen niet passen. ,,Moesman diepte die kraan op uit zijn onderbewustzijn. Hij zet dingen tegenover elkaar. Zachte weke kleuren van een vrouwenlichaam tegenover harde metaalachtige vormen.’’
Dat blijkt ook uit Avonduur uit 1962. Een naakt vrouwenlichaam, waarvan één borst op een tafel rust, met een gemaskerd gezicht. Op tafel ligt een koel metalen mes. Op de achtergrond is een vulkaanachtige berg te zien, in de vorm van een worstelende man. ,,Er is een sterk erotische ondertoon,’’ zegt Wintgens Hötte. ,,Moesmans voorstellingen schrikken soms af, maar zijn toch knap geschilderd.’’
Een ander doek Aangekomene laat het onderste deel van een naakte man zien. Op de plaats van het bovenlichaam hangt een paraplu. ,,Moesman heeft hiervoor gebruik gemaakt van een naakt model. Dat blijkt uit voorstudies. Tijdens het tekenen van de modellen, deed hij ook iets geks. Of hij tekende een model met een bisschopsmijter op of met gekke schoenen aan. Het resultaat is een onderlijf met paraplu; alsof het onderlijf zo uit de lucht is komen vallen.’’
Volgens Wintgens Hötte krijgen de bezoekers een unieke presentatie te zien van het werk van Koch en Moesman. ,,Beiden zijn belangrijk voor de Nederlandse schilderkunst. Het realisme was niet zo’n hele sterke stroming in Nederland. Wèl in Duitsland en ook in Spanje met Dali.’’
Tentoonstelling Pyke Koch en Joop Moesman in Het Slot Zeist van 6 feb t/m 9 apr. Zinzendorflaan 1, Zeist. Rondom de tentoonstelling zijn tal van arrangementen.